
(ภาพจากหนังสือ
พระเจ้ากรุงสยาม ของส. พลายน้อย )
|
ต้นฉบับของกรมขุนวรจักรธรานุภาพหม่อมอนุวัติวรพงศ์ สิงหนัทในพระองค์เจ้าปรีดาในหอพระสมุดฯ เมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ.2463มีพระบรมราชโองการมา ณ พระบัณฑูรสิงหนาท ในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าให้จดหมายเหตุที่บังเกิดมีเวลาสุริยุปราคาเป็นในวันอังคาร ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 10ปีมะโรงสัมฤทธิศกไว้ให้ท่านทั้งปวงทราบดังนี้
กลางที่ค่ายหลวงหว้ากอเป็นที่ทรงพระราชดำริว่าจะเป็นที่ควรจะเห็นเป็นคราสสุริยุปราคาสิ้นดวงแล้วมีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งให้ไปตั้งแต่งไว้เป็นที่ประทับนั้นมีกำหนด ลองติจูด 99 องศา 40 ลิปดา 20 ฟิลิป คิดมาแต่ที่ครูครินวิชเป็นทิศตะวันตกกรุงเทพฯไปเพียง 49 ลิปดากับ 40 ฟิลิป เวลาผิดกันกับกรุงเทพฯ 3 นาที 16 วินาทีเศษเล็กน้อย มีลาติจูดขิปทุวิเหลือ 11 องศา 41 ลิปดา 40 ฟิลิปเป็นข้างใต้กรุงเทพฯ ลงไป 2 องศา 3 ลิปดา 29 ฟิลิปที่ค่ายหลวงหว้ากอทรงพยากรณ์ว่าจะจับทิศพายัพเวลา 10 นาฬิกากับ 6 นาทแต่เที่ยงคืนแต่เกิดเมฆฝน ดำมืดมิดปิดเสียหมดไม่เห็นเลยเมื่อแรกจับอยู่ มาจนเวลา 10 นาฬิกากับ 46 นาทีเมฆจึงจางออกไปเห็นดวงอาทิตย์ไร ๆ แลดูพอรู้ว่าจับแล้วสักส่วนหนึ่ง ยังเหลือสักสองส่วนดวงพระอาทิตย์เมื่อนั้น จึงได้ประโคมสรงมุรธาภิเษกในระหว่างนั้น เมฆขาวดำปิดดวงพระอาทิตย์ เห็นบ้างในระวางๆ ไม่เห็นบ้างคราสคือที่แหว่ง ไม่หันไปทิศไหน เดินตรงไปทีเดียวเมื่อเวลาสรงพระมุรธาภิเษกแล้วนาฬิกาได้ 11 นาฬิกากับ 5 นาทีแต่เที่ยงคืน จึงได้ประเคนสำรับพระสงฆ์รับสั่งว่ายังอีกกึ่งนาฬิกาจึงจะสิ้นดวงให้รีบฉันเถิด คราสก็ตรงเข้าไปทิศพายัพ เหลือข้างทิศอาคเนย์
|